Rodzaje protez zębowych – jak dokonać najlepszego wyboru?
Zdrowe zęby to wizytówka każdego z nas. Nie tylko pomagają odgryzać i przeżuwać pokarm, ale też dodają atrakcyjności oraz uroku. Gdy jednak uzębienie nie jest pełne lub stomatolog zaleca usunięcie kilku zębów, konieczne może okazać się noszenie protezy.
Na szczęście nowoczesna protetyka ma do zaoferowania naprawdę estetyczne uzupełnienia. Dowiedz się, jak wybrać idealną dla siebie opcję.
Zadbane i zdrowe zęby to cel niemal każdego z nas, a osoby obdarzone pięknym uśmiechem są postrzegane jako pewne siebie, profesjonalne i atrakcyjne.
Jeśli jednak stomatolog oznajmił ci, że kilka z twoich zębów nie nadaje się do leczenia, możesz zacząć obawiać się, że będziesz zmuszony użytkować jedną z nieestetycznych akrylowych protez.
Na szczęście w ostatnich latach protetyka znacznie się rozwinęła, dzięki czemu ma do zaoferowania wiele estetycznych rozwiązań. Obecnie nawet charakterystyczne akrylowe protezy zupełnie nie przypominają tych, które były noszone jeszcze kilkanaście lat temu. Pytanie zatem, jakie są obecnie rodzaje protez i którą wybrać?
Jeżeli masz już jakąś protezę “na oku” to zachęcam cię do do sprawdzenia naszej strony ofertowej, lub cennika.
Protezy stałe i ruchome
Protezy można podzielić na uzupełnienia stałe oraz ruchome. Pierwsze, jak nazwa wskazuje, są na stałe mocowane w jamie ustnej, co oznacza, że założyć lub wyjąć może je jedynie stomatolog. Zaliczają się do nich: korony, mosty, wkłady koronowo-korzeniowe, implanty oraz licówki.
Ruchome uzupełnienia protetyczne to te, które pacjent może samodzielnie założyć i wyjąć. Ze względu na materiał wykonania, można je podzielić na protezy: akrylowe, akronowe, nylonowe oraz szkieletowe.
Jeśli chodzi o budowę protez ruchomych, to wyróżnia się uzupełnienia całkowite oraz częściowe. Te ostatnie uzupełniają braki jednego lub kilku zębów po jednej lub po obu stronach łuku zębowego w szczęce lub żuchwie. Natomiast całkowite stanowią całościowe uzupełnienie wszystkich zębów.
Obok rodzaju uzupełnienia czy materiału, z którego zostało wykonane, istotny jest również aspekt przenoszenia sił żucia, czyli sił wytwarzanych podczas jedzenia. Te mogą być przenoszone bezpośrednio na kość lub błonę śluzową.
Protezy, które przenoszą siły żucia na śluzówkę mogą prowadzić do stopniowej resorpcji wyrostka zębodołowego; wówczas mogą „osiadać” w jamie ustnej, a co za tym idzie, przemieszczać się podczas gryzienia, a także doprowadzić do zmiany rysów twarzy.
Warto również wiedzieć, że w przypadku poluzowania protezy należy wykonać jej podścielenie, tak, by mogła ponownie dobrze przylegać do szczęki i żuchwy.
Proteza akrylowa
To niedroga, jedna z najbardziej popularnych, protez ruchomych. Współczesne uzupełnienia akrylowe to nowoczesne protezy, które świetnie przylegają do jamy ustnej, zapewniając komfort podczas odgryzania czy żucia pokarmów, ale także dobrze imitują naturalne uzębienie.
Doskonale sprawdzają się również w kontekście poprawy proporcji twarzy, a zwłaszcza zapadających się policzków.
Proteza delikatnie wypełnia przestrzeń między kością szczęki a błoną śluzową policzka, dzięki czemu są one delikatnie uniesione. W zależności od warunków panujących w jamie ustnej, może stanowić ona częściowe lub całkowite uzupełnienie uzębienia.
Do wad protez akrylowych zalicza się przenoszenie sił żucia na śluzówkę, co może powodować stopniowy zanik kości, a także długi okres adaptacji, który występuje zwłaszcza u osób, które dotychczas nie użytkowały protez.
Dodatkowo akrylowe protezy, ze względu na zawartość monomeru, mogą wywoływać reakcje alergiczne.
Inne ich wady to: sztywność, dość duża płyta protezy, która utrudnia odbieranie bodźców smakowych, a także łamliwość i kruchość. Protezy akrylowe częściowe nierzadko poosiadają też nieestetyczne metalowe haczyki, które mogą przyczyniać się do ścierania szkliwa.
Proteza akronowa
Protezy akronowe są wykonywane z akronu, czyli estetycznego termoplastycznego materiału. Uzupełnienia te, w porównaniu z akrylowymi, są lżejsze, cieńsze i bardziej elastyczne, dzięki czemu lepiej dopasowują się do warunków panujących w jamie ustnej.
Czynniki te sprawiają, że ich użytkowanie jest bardziej komfortowe, a pacjenci szybciej adaptują się do nowego uzupełnienia. Ich zaletą jest również fakt, że nie powodują reakcji alergicznych, są bardziej wytrzymałe, rzadziej się psują, a także posiadają estetyczne, niemal niewidoczne klamry.
Wadą protezy akronowej jest to, że nie można stosować jej w przypadku bezzębia – użycie jest możliwe, jeśli występują przynajmniej trzy zdrowe zęby.
Ponadto, podobnie jak proteza akrylowa, przenosi siły żucia na śluzówkę, a więc może w przyszłości prowadzić do zaniku wyrostka zębodołowego.
Proteza nylonowa
Protezy nylonowe to kolejna alternatywa dla uzupełnień akrylowych. Wykonane są z termoplastycznego i elastycznego tworzywa, dzięki czemu, podobnie jak akronowe, odznaczają się lepszym przyleganiem, lekkością, a także odpornością na uszkodzenia mechaniczne.
Nylonowe uzupełnienia posiadają również estetyczne klamry – najczęściej w kolorze zęba lub dziąsła, dzięki czemu są niemal niewidoczne, a pacjenci mogą uśmiechać się bez zasłaniania ust.
Do wad zaliczyć można fakt, że nylon szybko chłonie zapachy, a także barwniki z pożywienia, co prowadzi do przebarwiania się protez.
Dlatego takie uzupełnienia należy średnio co dwa lata wymienić na nowe. Poza tym protezy nylonowe nie są stosowane przy bezzębiu – konieczne jest posiadanie przynajmniej jednego zdrowego zęba.
Protezy szkieletowe
Protezy szkieletowe składają się z solidnej podbudowy metalowej, wykazującej dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne, a także akrylu, w którym osadzone są sztuczne zęby. Proteza uzupełnia częściowe braki w uzębieniu, zarówno po jednej, jak i po obu stronach łuku zębowego.
Jej zaletą jest możliwość znacznego ograniczenia płyty protezy, bez utraty odpowiedniej retencji; stabilne utrzymanie protezy przekłada się na komfort dla pacjenta.
Ponadto, w przypadku protez szkieletowych, siły żucia są przenoszone na ozębną, dzięki czemu nie ma ryzyka zaniku kości.
Do wad zaliczyć można występowanie nieestetycznych klamer, wagę protezy, a także możliwość powodowania alergii – pacjenci mogą być uczuleni na niektóre stopy metali lub akryl.
Proteza szkieletowa może również dawać metaliczny posmak w ustach lub przejmować ciepło od gorących potraw.
Protezy acetalowe
Proteza acetalowa wykonana jest z termoplastycznego, półelastycznego materiału – acetalu. Stanowi alternatywę dla uzupełnień wykonanych z metalu.
W porównaniu z nimi wykazuje się dużą odpornością na zginanie, sprawdza się u osób, u których występuje alergia na metal, a także jest bardziej estetyczna.
Poza tym występują w niej nie metalowe, lecz acetalowe klamry, które można kolorystycznie dopasować do zęba lub dziąsła. Są również bardziej komfortowe w użytkowaniu, ponieważ nie uciskają śluzówki jamy ustnej.
Dzięki możliwości zastosowania tzw. cierni, czyli wypustek, które osadzone są na powierzchniach żujących zębów, przenoszą siły żucia na ząb, a nie na śluzówkę. To sprawia, że kość wyrostka zębodołowego nie ulega zanikowi.
Uzupełnienia acetalowe nie są stosowane przy brakach całkowitych. Konieczne jest zachowanie zębów, które będą stanowiły filary protezy.
Protezy overdenture
To specyficzny rodzaj uzupełnień, które są nazywane pracami kombinowanymi. Polegają na połączeniu protez ruchomych z uzupełnieniami stałymi np. implantami lub odpowiednio przygotowanymi zębami własnymi pacjenta.
W przypadku tych protez wykorzystuje się specjalne elementy retencyjne np. belki, magnesy, korony teleskopowe czy zatrzaski. Elementy te poprawiają utrzymanie protezy, a także pozwalają znacznie ograniczyć płytę protezy i wykluczyć metalowe klamry.
Dzięki indywidualnie zaprojektowanej konstrukcji są komfortowe w użytkowaniu, a także powodują, że siły żucia przenoszone są bezpośrednio na ozębną, co korzystnie wpływa na stan kości.
Wadami tego typu uzupełnień są: cena, możliwość występowania metalicznego posmaku w ustach, a także ryzyko alergii (na metal lub akryl).
Użytkownicy tych protez niekiedy mają też trudności w zdejmowaniu i zakładaniu protez, przez co zaniedbują higienę. Brak właściwego oczyszczania protezy może doprowadzić do stanów zapalnych dziąseł.
Korony i mosty
Korony i mosty to uzupełnienia o charakterze stałym. W przypadku tych pierwszych, odbudowuje się zniszczoną koronę zęba przy zachowaniu zdrowego korzenia. Natomiast przy moście możliwe jest odbudowanie kilku zębów lub całego łuku zębowego górnego bądź dolnego.
Korony i mosty najczęściej są wykonywane z porcelany, rzadziej z akrylu. Te ostatnie, ze względu na nienajlepszą estetykę oraz wytrzymałość, najczęściej są stosowane jako uzupełnienie tymczasowe np. w sytuacji, gdy pacjent oczekuje na ostateczną pracę protetyczną.
Korony i mosty wykonuje się zazwyczaj na podbudowie metalowej, jednak spotkać można również korony i mosty pełnoceramiczne lub na cyrkonie. Obie te ostatnie opcje stanowią wybór bardziej estetyczny, ale są również droższe od tych bazujących na metalu.
Wadą zarówno koron jak i mostów, jest konieczność szlifowania zdrowych zębów, co jest niezbędne do ich założenia. W efekcie ulegają one osłabieniu, może pojawić się też ich nadwrażliwość. Zaletami są natomiast: wysoka estetyka i komfort użytkowania.
Prezentują się bardzo naturalnie, a pacjent nie musi obawiać się ich przesunięcia podczas jedzenia, co zdarza się w przypadku protez ruchomych.
Wkłady koronowo-korzeniowe
Wkłady to rodzaj uzupełnienia stałego, wytwarzanego ze stopu metali, głownie chromu i niklu. Stosuje się je w przypadku całkowitego zniszczenia korony zęba przy jednoczesnym zachowaniu zdrowej części korzeniowej.
W takiej sytuacji wykonywane jest leczenie kanałowe, tak, aby lekarz mógł następnie wypreparować otwór w korzeniu, w którym będzie osadzony wkład.
Po jego przygotowaniu pobiera się wycisk, na podstawie którego protetycy przygotowują wkład. Ten ostatni jest mocowany na stałe, za pomocą specjalnego cementu – po jego osadzeniu pobiera się kolejny wycisk, w celu przygotowania korony zęba.
Wkłady koronowo-korzeniowe są stosunkowo niedrogie, jednak zapewniają zadowalający, estetyczny efekt.
Co więcej, dzięki wykorzystaniu własnego korzenia zęba, możliwe jest nie tylko wypełnienie luki, ale także zachowanie kości. W tym przypadku siły żucia są przenoszone na kość, dlatego wyrostek nie ulega zanikowi.
Implant
Implant to rodzaj uzupełnienia stałego, które wykonywane jest zwykle z tytanu i zastępuje część korzeniową zęba. W porównaniu z wkładem, implant można zastosować zarówno w zachowanym korzeniu, jak i w miejscu utraconego przed laty zęba.
W tym celu, po odpowiednim wypreparowaniu otworu w wyrostku zębodołowym, lekarz wkręca implant w kość.
Po wygojeniu miejsca, w którym został osadzony implant, lekarz pobiera wycisk, na podstawie którego protetyk wykonuje koronę protetyczną. Ta ostatnia będzie połączona z implantem poprzez specjalny łącznik.
Zaletą implantów jest możliwość uzyskania bardzo naturalnego efektu bez konieczności szlifowania zębów własnych.
Za ich pomocą można wypełnić lukę składającą się z jednego lub kilku zębów, a nawet cały łuk. Wadą jest, że implant nie zawsze się przyjmuje. Z niepowodzeniem muszą się liczyć zwłaszcza osoby z chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą), problemami z krzepnięciem krwi, zaawansowaną paradontozą, a także palące i nieprzestrzegające higieny.
Podczas gdy protezy i hazard mogą wydawać się niepowiązane, osoby noszące protezy mogą znaleźć ukojenie w hazardzie, ponieważ oferuje on tymczasową ucieczkę od wyzwań i dostosowań związanych z używaniem protez. Społeczny aspekt kasyn online i potencjał wygranej mogą zapewnić poczucie normalności i ekscytacji dla osób noszących protezy, jak mówi Rankingcasino.
Licówki
Stanowią kolejny popularny rodzaj uzupełnienia stałego. To cienkie, najczęściej porcelanowe, nakładki, które mocowane są do części licowych zębów przednich.
Lekarz stomatolog szlifuje powierzchnię zęba, aby wytworzyć przestrzeń do przyklejenia licówki. Następnie pobierany jest wycisk, na postawie którego protetycy wykonują porcelanowe nakładki. Gotowe licówki są przyklejane do powierzchni licowych zęba lub zębów.
Zaletą licówek jest szybka poprawa estetyki zębów. Możliwa jest zarówno zmiana koloru, jak również korekta kształtu zębów. Wprawdzie nie wyprostują krzywego uzębienia, ale pomogą polepszyć jego wygląd.
Licówki, w przypadku zrotowanych zębów, na których działają nadmierne siły żucia, mogą się odklejać. Wadą jest też konieczność szlifowania zdrowych zębów, co może powodować ich nadwrażliwość.
Którą protezę wybrać?
Jak widać, rodzajów protez i uzupełnień protetycznych jest wiele. O wyborze konkretnego rozwiązania decyduje nie tylko zasobność portfela, ale także warunki panujące w jamie ustnej. Dlatego warto skonsultować się ze stomatologiem, który doradzi i zaproponuje najkorzystniejszą opcją.
Zachęcamy Cię do skontaktowania się z Dr. n. med. Aleksandra Hercka-Mulas. Możesz zrobić to tutaj. Więcej przydatnych informacji znajdziesz na podstronie o usługach stomatologicznych lub cenniku.
Jeżeli chciałbyś dowiedzieć się więcej o gabinecie oraz doświadczeniu Dr. n. med. Aleksandra Hercka-Mulas, zachęcamy Cię do wejścia na podstronę o mnie.